Çok güzel bir kîlam her dinlediğimde bana amca oğlum. Rahmetli Keke rızayı hatırlatıyor. Allah rahmet eylesin

Osmanlı'nın son yıllarında başa gelen İttihat ve Terakki partisi, bölgeye atadıkları valiler (Ferik) vasıtasıyla halka kan kustururlar.Halka zulüm yapan Muş valisini öldüren, "Ferman da benimdağlar da benim"diyen korkusuz Kürt Beyi Rizayê Xelit’in hikayesi..Osmanlı’da Jön Türklerin başa gelmesiyle,özerklikle yönetilen kürt bölgeleri ,bölgeye atanan Ferik’lerle halka baskı uygulamaya başlarlar.Muş’a yeni atanan Vali ,keyfi uygulamalarla halka baskı yapmaya başlarMuş’un o zamanki ileri gelenlerini tanımak ve onlara göz dağı vermek için hepsinin konağına gelmesi haberini salarOrdan geçen Rizaye xelit ,halka neden toplandıklarını sorarOnlarda Yeni atanan Feriğ’in toplanmalarını istediğini sabahtan beri aç-susuz beklediklerini söylerler.Sinirlenen RizaKeyfi olarak halkı saatlerce bekleten Feriğ’in odasının kapısına tekme vurarak dalrŞaşkına dönen ferik kim olduğunu sorar“Ben Rizayê xelit’im”“Şu deli Riza senmisin”der“Evet benim” diyenRizaye xelit “sen kimsin ki bu halkı saatlerce aç susuz bekletiyorsun”Çıkan tartışmada Ferik devletin memuru olduğunu söyleyip onu idamla tehdit eder.Buna kızan Riza ,Feriğ’i öldürüp elini kolunu sallayarak dışarı çıkar bekleyen Halka “Toplantı bitmiştir herkes evine gitsin”der.Feriğ’in öldürüldüğünü haber alan Devlet,Rıza’nın peşine düşer.Bir tümen askerle Rızaye xelitin evinin etrafını sararlar.Saatlerce süren çatışmadan sonra cephanesi biten Rıza teslim olur.Kelepçeleyip Muş Cezaevine koyarlar.Cezaevinde iken Gardiyanlar sabah namazı için abdest almaya giden Rızaye xelit’in çizmesine gizlice zehir atarlar.Zamanla Ayağından bütün vücuduna yayılan bu zehir Koroğlu’nun babasıPerişan Xanımın eşi Rizaye xelid’in ölümüne neden olur.Rizayê Xelit (1856-1906)

Halil tu dikarî hinek ji minre behs bikî

rıza kiye ? çiroka rıza ki dızane?

ax bavo ax

herbiji mamoste tî hérhèbî

Ava dil diherike bi denge te mamoste .zimane te saxbe .